การปลูกสะตอ

สะตอปลูกง่าย เหมือนไม้ยืนต้นชนิดอื่น ๆ แต่เกษตรกรนิยมปลูกเป็นพืชแซมหรือไม้บังร่ม เพราะโตเร็วให้ร่มเงาดี "บ้านอะลาง"

พันธุ์สะตอ : สะตอเป็นพืชตระกูลถั่วชนิดหนึ่ง ชอบขึ้นอยู่ตามป่าทางภาคใต้และภาคตะวันออกของประเทศไทย

พันธุ์ที่นิยมปลูกในประเทศไทย มี 2 ชนิดคือ
1. สะตอดาน : ลักษณะฝักตรงไม่บิดเบี้ยว ฝักยาวประมาณ 1 ฟุต กว้างประมาณ 2 นิ้ว
   ในหนึ่งฝักมีประมาณ   10-20 เมล็ด แต่ละข้อจะมี 8-15 ฝัก มีกลิ่นฉุนจัดเนื้อเมล็ดแน่น

2. สะตอข้าว : ลักษณะฝักบิดเป็นเกลียว ขนาดของฝักใกล้เคียงกับสะตอดานแต่กลิ่นไม่ฉุนเท่า
    และเนื้อเมล็ดไม่ค่อยแน่น แต่เป็นที่นิยมของผู้บริโภคมาก

การขยายพันธุ์ :  เช่นการเพาะเมล็ด การติดตา และการตัดกิ่งปักชำ
ฤดูปลูก :  ควรปลูกในช่วงต้นฤดูฝน คือในราวเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน

การเตรียมดิน :  ส่วนมากจะปลูกตามเชิงเขา โดยไม่ต้องไถดินก็ได้ หากปลูกพื้นราบ ควรไถดิน ขุดหลุมเป็นแถวเป็นแนว โดยใช้ปุ๋ยคอกรองก้นหลุมร่วมกับปุ๋ยเคมีสูตร 12-24-12 อัตรา 1 ช้อนแกง และ1 บุ้งกี๋ ตามลำดับ


การปลูก :  ใช้ระยะปลูกระหว่างต้น x ระหว่างแถว 12 x 12 เมตร โดยปลูกตามหลุมที่ขุดไว้ กลบดิน รดน้ำ จนต้นกล้าตั้งตัวดี หยุดการให้น้ำ อาศัยน้ำฝนตามธรรมชาติ

หลุมปลูก : ใช้ขนาด 1 x 1 x 1 เมตร ใส่ปุ๋ยหินฟอสเฟตรองก้นหลุม ๆ ละ 1 กระป๋องนม พร้อมกับปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก 1 บุ้งกี๋คลุกเคล้ากันแล้สกลบหลุม ให้เต็ม

การปลูก : หลังจากเตรียมหลุมปลูกแล้วให้ใช้จอบขุดดินในหลุมให้มีขนาดพอดีเท่ากับถุงที่ใช้เพาะต้นกล้า กรีดด้านข้างถุงเพาะแล้ววางลงไปในหลุมปลูกใช้ไม้ปักแนบลำต้นผูกเชือกยึดกันลมโยก รดน้ำให้ชุ่มชื้น ทำร่มเงาให้โดยอาจใช้ทางมะพร้าวมามุงหลังคาบังแดดทิ้งไว้ประมาณ 1 ปี (ทั้งต้นปลูกจากต้นเพาะเมล็ดและไว้สำหรับทำต้นตอ)


การให้น้ำ : รดน้ำให้ชุ่มชื้นเสมอ สะตอที่ปลูกใหม่ในปีแรก ควรให้น้ำวันเว้นวันในช่วงหน้าแล้ง เมื่ออายุ 2-3 ปี ควรให้น้ำ 2 ครั้งต่อสัปดาห์ ในช่วงหน้าแล้งควรหาเศษพืชคลุมโคนเพื่อรักษาความชื้นสำหรับต้นสะตอที่ให้ผลแล้วระยะที่ต้องการน้ำมาก คือช่วงระยะออกดอกถึงติดฝักจนเก็บเกี่ยวได้ ในช่วงฤดูฝน ควรเตรียมร่องระบายน้ำด้วย

การพรวนดิน :  ควรทำตั้งแต่เริ่มปลูกเป็นต้นไป ปีละประมาณ 3 ครั้ง เพื่อช่วยกำจัดวัชพืชและถ่ายเทอากาศในดิน หลังจากให้ผลแล้วควรทำการพรวนดินในช่วงก่อนออกดอกและหลังเก็บ
เกี่ยวผลผลิตแล้ว  "Alangcity" ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ควรใส่ตั้งแต่เริ่มปลูก อัตรา 1-2 ปี๊บต่อต้นเมื่อให้ผลแล้วควรใส่อัตรา 3-4 ปี๊บต่อต้น โดยใส่หลังจากเก็บเกี่ยวแล้วจะทำให้สะตอให้ผลผลิตสม่ำเสมอทุกปี
ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ ควรใช้สูตร 15-15-15



การเก็บเกี่ยว :  สะตอจะเริ่มเก็บผลผลิตได้เมื่ออายุได้ 5-6 ปี โดยเริ่มจากการให้ฝักน้อยๆ ต่อปี และจะติดฝักมากเมื่ออายุหลายปี

โรคและแมลง : โรคได้แก่ โรคกิ่งแห้ง (มอดกิ่ง) และหนอนด้วงหนวดยาวเจาะลำต้น ใช้สารคาร์บอนเตต ตราคลอไรด์ อัดตามรูที่ใช้เจาะลำต้น ตามลำดับ

หมวดหมู่: พืชไร่